Türk ve Amerikan hükümetleri, Kasım ayındaki ABD başkanlık seçimlerine az bir süre kala Türkiye’nin BRICS’e katılımı ve Suriye ile olası normalleşme süreci dahil ikili ilişkilerin seyri ve bölgesel gelişmeler konusunda Ankara’da önemli görüşmeler gerçekleştirdiler.
Toplantılarda ABD’yi Dışişleri Bakanlığı’nın kıdemli isimlerinden, eski Ankara Büyükelçisi John Bass temsil etti.
Siyasi görüşmeler için 17 Eylül’de Ankara’ya gelen John Bass, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile bir araya geldi.
Türkiye-ABD siyasi mekanizma görüşmeleri de aynı gün gerçekleştirildi.
Görüşmelerin ABD tarafına John Bass, Türkiye tarafına ise Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz başkanlık etti.
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, görüşmelerde ağırlıklı olarak iki ülke ilişkilerini yaklaşık 10 yıldır meşgul eden Suriye konusu ele alındı.
Bass, 2014-2017 yılları arasında Ankara Büyükelçiliği yapmış ve IŞİD ile mücadele konusunda Türk hükümetiyle müzakerelerde bulunmuştu.
ABD ile bu görüşme, Türkiye-Suriye normalleşmesinin gündemde olduğu ve Türkiye ile Rusya’nın Suriye’nin doğusunda yeniden ortak devriyelere başladıklarını açıklamalarının ardından gerçekleşti
‘ABD, Suriye ile olası normalleşmeye sıcak bakmıyor ancak sert tepki göstermeyebilir’
Diplomatik kaynaklara göre, taraflar ağırlıklı olarak Türkiye’nin güvenlik kaygılarını dikkate alan bir çözüm üzerinde görüş alışverişinde bulundular.
7 Ekim’den bu yana Gazze’de yaşananların Suriye’ye olumsuz yansımalarının ele alındığını belirten Türk diplomatik kaynaklara göre ABD ile yapılan görüşmelerde, “Suriye’deki ihtilafın çözümünde rol oynayabilecek aktörler arasındaki koordinasyonun muhafazasının gerekliliğine atıfta bulunuldu.”
Aynı kaynaklar, Türkiye’nin ABD’den temel beklentisinin IŞİD’le mücadele gerekçesiyle Halk Savunma Birlikleri’ne (YPG) verdiği desteği sonlandırması olduğunun yinelendiğini belirttiler.
ABD, 2015’ten bu yana IŞİD ile mücadele için Türkiye’nin “terör örgütü” olarak tanımladığı YPG’yi yerel partner olarak görüyor ve askeri destek veriyor.
İlgili diğer kurumların da katıldığı görüşmelerde, Türkiye’nin YPG’den kaynaklanan güvenlik kaygılarını gözetecek ve aynı zamanda IŞİD’in yeniden canlanmasını da engelleyecek çözüm yollarının ele alındığı kaydedildi.
Üst düzey Amerikalı yetkililerinin yaptığı açıklamalar değerlendirildiğinde Türkiye, ABD’nin olası bir Türkiye-Suriye normalleşme sürecine sıcak bakmadığı, ancak Washington’ın böyle bir adımın atılmasına sert bir tepki vermeyeceği sonucuna varıyor.
ABD, BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararının yaşama geçirilmesi için Suriye üzerindeki baskının devam etmesi gerektiğini kaydediyor.
ABD, Türkiye’nin olası BRICS üyeliğine nasıl bakıyor?
Ankara’da gerçekleştirilen görüşmeler, içeriği açısından olduğu kadar zamanlaması nedeniyle de önemli.
Bu açıdan en önemli gelişme, Türkiye’nin liderliğini Çin ve Rusya’nın yaptığı BRICS’e katılım konusunda resmi başvuru yaptığının basına yansıması ve Türk hükümetinin bunu yalanlamaması oldu.
Ankara tarafından henüz resmiyete dökülmeyen başvuruyu doğrulayan Moskova, BRICS dönem başkanı sıfatıyla yaptığı açıklamalarda Türkiye’nin talebinin değerlendirme aşamasında olduğunu kaydetmişti.
Moskova, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 22-24 Ekim günlerinde Kazan’da düzenlenecek BRICS Zirvesi’ne katılma ihtimaline ilişkin mesajlar vermişti.
Washington’ın Türkiye’nin BRICS’e katılım konusunu genel olarak “egemen bir devletin kararı” olarak gördüğü, ekonomik ve ticari yararına göre hareket ettiği görüşünü öne çıkardığı belirtiliyor.
BRICS’in sadece Çin ve Rusya’dan oluşmadığı, gelişmekte olan büyük ekonomilerin de yer aldığını belirten ABD açısından asıl önemli konu, Türkiye’nin NATO’dan kaynaklanan sorumluluklarını yerine getiriyor olmaya devam etmesi.
Diplomatik kaynaklar, Ankara’daki görüşmelerde Amerikan tarafının Ukrayna’yı topyekûn işgalini sürdüren Rusya ve Moskova’ya en büyük savunma sanayi desteğini veren Çin’e karşı ittifakın aldığı kararlar üzerinden değerlendirme yapıldığını bildirdiler.
Bass’in de Ankara’daki görüşmelerde, özellikle NATO-Türkiye ilişkilerine vurgu yaptığı, Ankara’nın ittifak için öneminin altını çizdiği kaydediliyor.
